Casus

4 minuten leestijd

Intern gedrag borgen met behulp van een externe gedragsspecialist

Gepubliceerd op26 juni 2025Geschreven doorDaantje van der Poel

Kennis van gedragsverandering is cruciaal, wil je als gemeente tot een succesvolle aanpak komen voor de grote maatschappelijke uitdagingen van deze tijd. Maar met een paar uitgerolde gedragsinterventies op afval of mobiliteit ben je er nog niet. Hoe zorg je ervoor dat kennis van menselijk gedrag centraal staat in het gemeentelijk beleid dat er wordt gemaakt? En hoe krijg je de hele organisatie mee in deze ontwikkeling?

De uitdaging

We nemen de gemeente Enschede als voorbeeld. Twee beleidsadviseurs binnen het fysieke domein volgden onze postacademische opleiding tot gedragsveranderaar. Zij zagen veel kansen om gemeentelijk beleid te verbeteren, door vanuit gedragskennis meer aan te sluiten op de leefwereld en behoeften van inwoners. Hun leidinggevende was ook enthousiast en al snel werd er een gedragsteam geboren. Ze gingen langs bij management en bij verschillende werkvelden en wisten veel collega’s te inspireren en enthousiasmeren over gedrag. Maar toch kwam het lastig van de grond: er was te weinig capaciteit om gedrag écht op de kaart te zetten en het werk als beleidsadviseur kreeg voorrang in drukke periodes.

De aanpak

We begonnen met een startanalyse van alles wat het gedragsteam al had gedaan om gedrag te borgen in de organisatie. Vervolgens hebben we in kaart gebracht waar ze nog in konden groeien en wat daar logische vervolgstappen voor zouden zijn. Hiervoor gebruikten we ons maturatiemodel, dat bestaat uit zes pijlers die samen de basis vormen voor het duurzaam toepassen van gedragskennis is een organisatie. Om het tekort aan capaciteit op te vangen, besloot de gemeente Enschede om een van onze gedragsexperts in te huren.

Resultaat

Nu was er meer ruimte om écht de organisatie in te kunnen, om kwartier te maken en kennis te delen. Onze gedragsspecialist hielp om het gedragsteam zichtbaarder te positioneren in de organisatie, door gevraagd én ongevraagd beleidsadvies te geven vanuit gedragsexpertise. Als onderdeel daarvan heeft onze gedragsspecialist een uitgebreid gedragsonderzoek uitgevoerd naar het bijplaatsen van grof afval. Dit onderzoek kon het gedragsteam vervolgens gebruiken als businesscase, om aan te tonen wat de toegevoegde waarde is van het werken vanuit gedragskennis.

Effect

Inmiddels zien we dat er breder draagvlak ontstaat voor het werken vanuit gedragskennis, zowel op ambtelijk als bestuurlijk niveau. Zo is er ambtelijk de ambitie om gedragskennis een standaard onderdeel te maken van het beleidsproces, en is er een onderzoek gestart naar de benodigde aanpassingen binnen de organisatie. Daarnaast is de businesscase over grof afval bestuurlijk goed ontvangen: de wethouder is enthousiast over de voorgestelde gedragsstrategie en we gaan aan de slag met de uitvoering ervan. Ook bij collega’s op de beleidsafdelingen groeit het besef dat gedragskennis cruciaal is voor effectief beleid dat aansluit bij de leefwereld van inwoners. Het gedragsteam heeft inmiddels een vaste plek aan tafel bij verschillende thema’s, waaronder de energietransitie. Kortom: de weg ligt open voor verdere borging van gedragskennis in de gemeente Enschede!

Over de auteur

Daantje van der Poel

Daantje gaat met enthousiasme en creativiteit elke uitdaging aan. Binnen de gemeente Enschede gebruikt ze dit om gedragskennis te borgen binnen de organisatie, en helpt ze o.a. de warmtetransitie een stapje verder. Als gedragsadviseur gaat ze voor een persoonlijke aanpak: door samen te sparren over de vraagstukken ziet ze meteen waar opdrachtgevers vastlopen, en kan ze haar begeleiding goed aan laten sluiten bij wat de ander nodig heeft. Met haar scherpe blik en aanstekelijke positieve energie helpt ze elke opdrachtgever om grip te krijgen op zijn/haar vraagstuk.

Meer weten over deze casus?

Onze gedragsspecialisten gaan hier graag over met je in gesprek. Deel je vragen en opmerkingen hierover en we nemen zo snel mogelijk contact met je op.

Neem contact op

Andere casussen

Intern gedrag borgen met behulp van een externe gedragsspecialist

Kennis van gedragsverandering is cruciaal, wil je als gemeente tot een succesvolle aanpak komen voor de grote maatschappelijke uitdagingen van deze tijd. Maar met een paar uitgerolde gedragsinterventies op afval of mobiliteit ben je er nog niet. Hoe zorg je ervoor dat kennis van menselijk gedrag centraal staat in het gemeentelijk beleid dat er wordt gemaakt? En hoe krijg je de hele organisatie mee in deze ontwikkeling?

“Wat als het misgaat? Hoe we Nederland weerbaarder maken”

Waarom komen mensen niet in actie bij grote maatschappelijke uitdagingen? Vaak voelt de opgave te groot, complex of ver weg. De sleutel ligt in het vinden van kleine, haalbare stappen die mensen wel willen en kunnen zetten.”

Invorderingsbrieven duidelijker en doenlijker maken

Hoe maak je brieven die in één oogopslag duidelijk zijn en burgers aanzetten tot actie wanneer zij hun toeslag moeten terugbetalen? In dit onderzoek ontwierpen we samen met designbureau Muzus nieuwe brieven voor het invorderingsproces van Dienst Toeslagen.

Bekijk alle casussen

Drie pijlers, één missie: zo helpen we je

We leiden op

In onze Academy maak je gedragsverandering eigen. We leiden professionals op tot scherpe denkers en vaardige doeners. Onze opleidingen en trainingen combineren wetenschap met praktijk zodat je meteen verschil maakt in je werk.

Ga naar Academy

We adviseren

Wij helpen organisaties bij complexe gedragsvraagstukken. Met scherpe analyses, strategisch advies en praktische oplossingen. Vanuit de wetenschap, met oog voor jouw realiteit. Zodat verandering niet alleen bedacht wordt maar ook echt gebeurt.

Ga naar Consultancy

We onderzoeken

Met ons onderzoek maken we gedrag zichtbaar en begrijpelijk. We leggen patronen bloot, vinden onderliggende drijfveren en vertalen inzichten naar werkbare strategieën. Geen dikke rapporten, maar duidelijke antwoorden waar je direct mee verder kunt.

Ga naar Research